اثر سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد روغن، کیفیت دانه و جذب پتاسیم و فسفر از خاک در کلزا رقم slm046

کلزا از مهم ترین محصولات روغنی است که طی سالیان اخیر کشت آن بسیار مورد توجه قرار گرفته است. کلزا غالباً به عنوان گیاهی با نیاز بالای نیتروژن مورد توجه است. آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 83-1382 در مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان به اجرا در آمد. پنج سطح کودی شامل صفر، 60 ، 120، 180 و 240 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از چهار منبع کودی مختلف شامل اوره با پوشش گوگردی، اوره معمولی، نیترات آمونیم و سولفات آمونیم مورد استفاده قرار گرفت. رقم مورد استفاده کلزا slm046 بود. نتایج به دست آمده نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و روغن از بالاترین سطح کودی و با استفاده از کود اوره معمولی حاصل شده است، اما سطح کودی 120 کیلو گرم با میانگین 63/49 درصد بیشترین درصد روغن دانه را به خود اختصاص داد و با افزایش سطوح کودی از میزان آن در دانه کاسته شد. با افزایش سطوح نیتروژن میزان گلوکوزینولات کنجاله بطور معنی داری کاهش یافت. بیشترین تعداد غلاف در بوته از بالاترین سطح کودی نیتروژن بدست آمد. بالاترین درصد پروتئین در دانه به میزان 67/19 درصد از بالاترین سطح نیتروژن بدست آمد. حداکثر فسفر تجمع یافته در برگ از تیمار 60 کیلو گرم در هکتار نیتروژن بدست آمد و با افزایش سطح کودی از مقدار آن کاسته شد. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش استعمال کود نیتروژنه مقدار تجمع یا جذب پتاسیم در گیاه افزایش می یابد به طوری که بالاترین میزان پتاسیم تجمع یافته از سطح کودی 240 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص بود. بالا بودن ضریب همبستگی عملکرد دانه با عملکرد روغن و به دنبال آن عملکرد بیولوژیکی نشان داد که اساس انتخاب منابع کودی و مقادیر نیتروژن می تواند عملکرد روغن باشد.